10 điều nhất định phải biết về tiểu đường thai kỳ
Theo thống kê cứ 7 phụ nữ mang thai lại có 1 người gặp phải tình trạng tiểu đường thai kỳ. Không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ, tiểu đường thai kỳ còn gây nguy hại đến sự phát triển của thai nhi. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, tiểu đường thai kỳ sẽ gây nhiều tai biến cho quá trình mang thai và chuyển dạ, cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và con về sau. Cùng tìm hiểu thêm những thông tin hữu ích về tiểu đường thai kỳ để biết cách bảo vệ hai mẹ con nhé.
1. Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường thai kỳ thường xảy ra là tình trạng trong khoảng thời gian từ tuần 24-28 của thai kì. Khi lượng đường trong máu cao từ ≥ 150mg/dL và đường huyết sau 02 giờ uống nước đường ≥ 140mg/dL, thai phụ được xác định là mắc tiểu đường thai kì. Nếu không được phát hiện sớm và kiểm soát chặt chẽ, bệnh sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ và con. Vì vậy, mẹ bầu cần được kiểm tra đường huyết thường xuyên và khám thai đều đặn để đảm bảo sức khỏe cho mình và bé yêu.
2. Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường thai kỳ?
Nhiều nghiên cứu cho rằng khi mang thai sự bài tiết các hormon liên quan đến thai như Lactogen, Estrogen, Progesteron, Prolactin do nhau thai tiết ra gây rối loạn quá trình tiết insulin của tuyến tụy. Khi lượng insulin không đủ thì đường máu sẽ tăng cao và dẫn đến tình trạng đái tháo đường thai kỳ. Trong đó, thừa cân, béo phì, mẹ bầu lớn tuổi khi mang thai (trên 35 tuổi), gia đình hay bản thân có tiền sử bị đái tháo đường… là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh đái tháo đường thai kỳ.
3. Xét nghiệm đường máu để xác định tiểu đường thai kì thế nào?
- Ăn uống bình thường 3 ngày trước đó.
- Không dùng các thuốc thuộc nhóm glucocorticoid, thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta giao cảm ít nhất 3 ngày trước khi làm nghiệm pháp.
- Trước lúc làm nghiệm pháp phải nghỉ ngơi ít nhất 30 phút.
- Thử nghiệm được tiến hành vào buổi sáng sau khi nhịn đói sau ăn từ 10 – 14 giờ
- Lấy máu xét nghiệm đường huyết lúc đói, sau đó cho mẹ bầu uống 75g glucose trong 5 phút. Định lượng glucose huyết tại thời điểm 1 và 2 giờ sau khi uống nước đường
- Trong thời gian làm nghiệm pháp mẹ bầu có thể ngồi nhưng không được hút thuốc lá, uống cà phê.
4. Dấu hiệu bệnh tiểu đường thai kỳ
Mẹ bầu có thể gặp một số triệu chứng giống người bệnh tiểu đường:
- Thường xuyên cảm thấy khát, uống nhiều và tiểu nhiều
- Vùng kín bị nấm men, ngứa ngáy, khó chịu…
- Các vết thường, xước xát khó lành hơn
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Cơ thể cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và kiệt sức
- Nước tiểu có nhiều kiến bâu …
5. Ai dễ mắc bệnh tiểu đường thai kì
- Tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường
- Chỉ số cơ thể ( BMI) trên 30: thừa cân, béo phì
- Tuổi trên 25
- Đã bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước.
- Tiền sử thai to trên 4,1 kg hoặc từng có thai chết lưu không rõ nguyên nhân.
6. Biến chứng của đái tháo đường thai kỳ là gì?
Khi lượng insulin sản sinh không đủ sẽ dẫn đến đường trong máu tăng cao. Gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi trong suốt quá trình mang thai. Như: gia tăng tỷ lệ sẩy thai, thai lưu, sinh non, tăng huyết áp trong thai kỳ, đa ối, nhiễm trùng tiết niệu, viêm đài bể thận, thai quá to. Về lâu dài, các thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ tăng nguy cơ tiến triển thành đái tháo đường typ 2 và các biến chứng liên quan đặc biệt là biến chứng tim mạch.
- Ngay sau sinh, bé phải đối mặt với các nguy cơ hạ đường huyết, suy hô hấp một số dẫn đến co giật, hôn mê, tổn thương não.
- Bé cũng dễ bị vàng da trong 28 ngày đầu sau sinh
7. Bị tiểu đường thai kỳ có sinh thường được không?
Nếu mẹ bầu biết điều chỉnh chế độ ăn uống, mẹ có thể kiểm soát được lượng đường trong cơ thể và thai kỳ vẫn có thể diễn ra bình thường mà không ảnh hưởng gì đến việc sinh nở.
Việc áp dụng phương pháp sinh mổ hoặc sinh qua ngả âm đạo còn phụ thuộc vào nhiều lý do sản khoa khó có thể dự đoán sớm được trong thai kỳ. Khi gần sinh hoặc chuyển dạ thì dự đoán có thể đúng hơn.
8. Bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì?
- Các mẹ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để duy trì lượng đường huyết hấp thụ vào cơ thể.
- Nên chia nhỏ bữa ăn khoảng 6 bữa trong ngày với ba bữa chính (ít hơn thông thường) và ba bữa phụ. Như vậy sẽ tránh đường huyết tăng quá cao hoặc xuống quá thấp.
- Nên thiết kế bữa ăn theo tỉ lệ 1/4 chất đạm, 1/4 tinh bột, còn lại chủ yếu là rau xanh và trái cây. T
- Nên sử dụng các loại sữa chuyên dành cho người tiểu đường thai kì. Hoặc các loại sữa không đường, sữa hạt..
- Ăn sáng đầy đủ: Có thể thử bắt đầu ngày mới với ngũ cốc nguyên hạt, một quả trứng luộc và một hộp sữa chua.
- Uống từ 6~8 ly nước trong ngày.
9. Bị tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì?
- Thức ăn nhanh, đồ uống có cồn.
- Thực phẩm nướng như bánh xốp nướng, bánh rán hoặc bánh ngọt.
- Đồ chiên dầu.
- Đồ uống có đường, như soda, nước trái cây và đồ uống ngọt.
- Kẹo ngọt.
- Thực phẩm chứa nhiều tinh bột như khoai tây trắng và gạo trắng.
- Nếu bạn không chắc chắn về thực phẩm đang ăn, hãy hỏi bác sĩ của mình về chúng. Họ có thể giúp bạn xác định nên tránh ăn những gì.
10. Cách phòng tránh đái tháo đường thai kỳ
Cho đến nay vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính gây ra đái tháo đường thai kỳ. Một số nguyên nhân như mẹ tăng cân nhiều, thay đổi hormone thai kỳ được cho là có liên quan đến chứng bệnh này. Để hạn chế tối đa nguy cơ bị đái tháo đường thai kỳ, bà bầu có thể phòng ngừa bằng cách cải thiện chế độ ăn uống, luyện tập cũng như có kế hoạch chuẩn bị trước khi mang thai.
- Chế độ tập luyện
Khi mang thai, bạn không cần tuyệt đối kiêng các hoạt động thể dục, các bài tập nhẹ nhàng, tập yoga, đi bộ, bơi, đạp xe đạp cũng giúp kiểm soát được lượng đường trong máu, tăng lưu thông khí huyết và hỗ trợ sự phát triển của thai nhi trong bụng.
Các mẹ bầu được khuyến khích đi bộ thường khoảng từ 20~30 phút sau bữa ăn và đảm bảo nhịp tim không quá 140 lần /phút. Việc tập luyện mỗi ngày sẽ giúp cơ thể dễ dàng dung nạp glucose, đẩy lùi đái tháo đường, khắc phục triệu chứng đau lưng, chuột rút…
- Chế độ ăn uống
– Lập kế hoạch cho các bữa ăn: Chia nhỏ các bữa ăn thành 5 – 6 bữa một ngày với 3 bữa chính và 2 – 4 bữa phụ. Các bữa ăn nên cố đinh vào một thời gian và khối lượng tương tự nhau giữa các ngày.
– Kiểm tra phần ăn: là qui định cho một suất ăn có chứa 1 lượng calo nhất định
– Tìm tổng lượng carbonhydrates trong mỗi phần ăn: tổng lượng carbonhydrat trong mỗi phần ăn của mẹ bầu chỉ nên tối đa là 62g.
